Pedagogika Waldorfa, znana również jako pedagogika Steinera, to alternatywna metoda edukacji oparta na filozofii austriackiego filozofa Rudolfa Steinera. Jest to model nauczania, który stawia na pierwszym miejscu wszechstronny rozwój dziecka, obejmujący sfery myślenia, uczuć i woli, z dużym naciskiem na działania artystyczne i praktyczne. W przeciwieństwie do tradycyjnych metod nauczania, pedagogika Waldorfa nie korzysta z ustandaryzowanego programu nauczania, zamiast tego nauczyciele dostosowują program do indywidualnych potrzeb rozwojowych konkretnej grupy dzieci.
Zobacz także: Czym jest metoda Montessori?
Historia pedagogiki Waldorfa
Pierwsza szkoła Waldorfska została założona w 1919 roku przy fabryce papierosów Waldorf-Astoria w Stuttgarcie, na zaproszenie jej właściciela Emila Molt. Nazwa „waldorfska” pochodzi od nazwy tej fabryki. Od tego czasu powstało wiele szkół i przedszkoli na całym świecie, które stosują zasady pedagogiki Waldorfa.
Główne zasady pedagogiki Waldorfskiej
Edukacja waldorfska opiera się na kilku kluczowych zasadach, które odróżniają ją od tradycyjnych metod nauczania. Są to między innymi:
- Indywidualny program nauczania – nauczyciele dostosowują program do indywidualnych potrzeb rozwojowych konkretnej grupy dzieci. Uczniowie nie korzystają z gotowych podręczników, a nauczyciel sam kształtuje program i nauczanie.
- Dziecko w centrum – w szkole waldorfskiej dziecko jest stawiane w centrum, a duży nacisk kładzie się na jego indywidualizm, kreatywność oraz wolność.
- Sztuka i kreatywność – szkoła waldorfska w dużej mierze opiera się na szeroko pojętej sztuce. Dzieci zapoznają się ze sztukami wizualnymi, teatrem, muzyką, rzemiosłem czy poezją.
- Wyobraźnia – duży nacisk kładzie się na rozwój wyobraźni dziecka. Zajęcia często opierają się na odgrywaniu ról, zabawie w grupach czy na świeżym powietrzu.
- Praktyka zamiast teorii – w pierwszych latach nauki zajęcia mają charakter praktyczny. Dzieci uczą się sprzątać, gotować czy pielęgnować ogródek.
- Brak ocen – nauczyciele w szkołach waldorfskich nie mają do dyspozycji systemu ocen. Oznacza to konieczność wypracowania indywidualnych metod motywowania uczniów do pracy oraz informowania zarówno dzieci, jak i ich rodziców o postępach w nauce i zachowaniu. Brak ocen ma służyć rozwojowi u dzieci wewnętrznej motywacji do nauki. Jednocześnie jest on wyrazem charakterystycznego dla pedagogiki Steinera nastawienia na współpracę, a nie rywalizację.
Pedagogika Waldorfa w Polsce
W Polsce od początku lat 90. XX wieku działają przedszkola i szkoły w różnych miastach, które realizują program edukacji z uwzględnieniem w mniejszym lub większym stopniu zasad pedagogiki waldorfskiej. Szkoły te mają charakter eksperymentalny, dlatego są objęte nadzorem kuratorium oświaty. Wymagają one od nauczycieli szczególnego podejścia do procesu kształcenia, które polega na szacunku do indywidualności dziecka oraz umiejętności dostosowania się do jego tempa pracy i zainteresowań.
Podsumowanie
Pedagogika Waldorfa to alternatywna metoda edukacji, która stawia na wszechstronny rozwój dziecka i kładzie duży nacisk na działania artystyczne i praktyczne. Jest to model nauczania, który różni się od tradycyjnych metod nauczania, jednak ma wielu zwolenników na całym świecie, którzy doceniają jej indywidualne podejście do procesu nauczania.
Sprawdź również: Pomoce Montessori, które przydadzą się w domu
